Τι είναι τα λάστιχα tubeless;

Σε ελεύθερη μετάφραση tubeless σημαίνει λάστιχο χωρίς σαμπρέλα. Το πρώτο λάστιχο χωρίς σαμπρέλα χρησιμοποιήθηκε σε αυτοκίνητα το 1903 από την Goodyear, αλλά  αυτός ο τύπος ελαστικού άρχισε να χρησιμοποιείτε πλήρως απο όλες τις αυτοκινητοβιομηχανίες όχι νωρίτερα απο το 1955. Στα 37 αυτά χρόνια που μεσολάβησαν σχεδόν όλες οι εταιρείες χρησιμοποιούσαν δικές τους πατέντες και όχι κάτι συγκεκριμένο. Αρκετές απο αυτές τις πατέντες απορρίφθηκαν είτε λόγω προβλημάτων,είτε μικρής παραγωγής. Στο τέλος αυτή που επικράτησε  ήταν η πατέντα της BF Goodrich.

Aυτό που πρόσφερε αυτή η καινούρια τεχνολογία ήταν ότι εκμηδένισε τα μέχρι τότε προβλήματα των ελαστικών. Αυτά κυρίως ήταν η μη σωστή εφαρμογή των ελαστικών στη ζάντα και η τριβή ανάμεσα στη σαμπρέλα και το ελαστικό που οδηγούσε σε υπερθέρμανση και σκάσιμο της σαμπρέλας. Επίσης με την νέα αυτή τεχνολογία όταν τρυπούσε το ελαστικό ο αέρα έφευγε μόνο από την τρύπα (αφού ήταν αεροστεγώς προσαρμοσμένο στη ζάντα) και έτσι είχαμε πιο ομαλή μετάβαση από φουσκωμένο σε ξεφούσκωτο λάστιχο, αυξάνοντας με αυτόν τον τρόπο  την ασφάλεια. Eν τω μεταξύ κατασκευάστηκαν και υγρά με latex τα οποία απέτρεπαν τα σκασίματα  τοποθετώντας τα μέσα στα ελαστικά.

Στα ποδήλατα πρωτοπαρουσιάστηκε το 1999 και αρχικά απέτυχε σαν ιδέα. Η πρώτη εταιρία που το  έβγαλε στην αγορά ήταν η Mavic με το σύστημα UST (universal system tubeless). Το σύστημα αποτελούταν από τροχούς χωρίς τρύπες (ούτε αερισμού,ούτε στις ακτίνες) με ειδική πατούρα πάνω στην οποία πιάνει το ελαστικό, το ελαστικό το οποίο είχε και αυτό την αντίστοιχη ειδική πατούρα και μία ειδική βαλβίδα. Όντας πολύ ακριβό σύντομα εμφανίστηκαν πιο φθηνές επιλογές, οι οποίες αποτελούνται από  ειδικές ταινίες βαλβίδες και υγρά που μετέτρεπουν τα κανονικά ελαστικά και τους κανονικούς τροχούς σε tubeless.

Σήμερα πολλές εταιρίες όπως η Michelin, η DT Swiss και η Hutchinson χρησιμοποιούν το σύστημα UST μετά από άδεια της Μavic αναδεικνύωντάς το στο πλέον διαδεδομένο. H Stan’s με τη σειρά της κατασκεύασε το δικό της σύστημα το οποίο ονομάζει BST(bead socket technology) και η Βontranger το  δικό της σύστημα το οποίο ονομάζει  TLR(tubeless ready).Να σημειωθεί ότι τα ελαστικά UST είναι πιο σκληρά και πιο ανθεκτικά από τα κανονικά ελαστικά,κάτι το οποίο δεν ισχύει για τα TLR.

Τα πλεονεκτήματα του να χρησιμοποιείς τρύπες tubeless σύστημα έναντι στο κλασικό είναι αρκετά σημαντικά και γι αυτό παρουσίασαν τελικά και τέτοια επιτυχία. Κατ’αρχήν δεν  παθαίνεις λάστιχο (ή φούιτ που λέμε εμείς οι Βόρειοι) λόγω του υγρού που χρησιμοποιείς και αυτό είναι πολύ σημαντικό καθώς δεν χαλάς ούτε την βόλτα ούτε την προπόνηση σου    (http://trupiakaltsa.wordpress.com/2012/07/03/%CF%86%CE%BF%CF%8D%CE%B9%CF%84/). Επίσης μπορούν να λειτουργήσουν με αρκετά μικρές πιέσεις αέρα και να σου προσφέρουν καλύτερη πρόσφυση και να αυξήσουν τις επιδόσεις τόσο του αναβάτη όσο και του ίδιου του ελαστικού. Επιπλέον ακόμα και αν σκιστεί το λάστιχο μπορεί να σε κρατήσει μέχρι να επιστρέψεις στη βάση σου. Αυτό βέβαια εξαρτάται από το μέγεθος του σκισίματος και το υγρό που χρησιμοποιεί ο ποδηλάτης. Αξίζει να αναφέρω μία πρόσφατη προσωπική εμπειρία, κατά την οποία το ελαστικό μου σκίστηκε από πέταλο αλόγου σε δύσβατη και απομακρυσμένη περιοχή και παρόλ’ αυτά κατάφερα να κάνω γύρω στα 15 χιλιόμετρα πετάλι και στη κατηφόρα να τρέχω σχετικά, με μόλις 10psi πίεση. Οταν γύρισα σπίτι ανακάλυψα ότι το σκίσιμο είχε διάσταση 1 εκ!!!.Αρκετοί ισχυρίζονται πως το tubeless ελαστικό μειώνει τις τριβές με το έδαφος. Για να είμαι ειλικρινής δεν βρήκα κάτι που να αποδεικνύει αυτόν τον ισχυρισμό, αλλά ούτε και κάτι που το αντικρούει, οπότε το αφήνω σαν σχόλιο. Τέλος με ένα καλό σύστημα tubeless θα γλιτώσεις βάρος από το ποδήλατό σου. Βέβαια αυτό δεν θα είναι μεγάλο, αλλά για κάποιους ποδηλάτες είναι σημαντικό.

Στον αντίποδα τώρα τα αρνητικά του tubeless είναι ότι λερώνεσαι, ότι υπάρχει σημαντικό πρόβλημα συμβατότητας και ότι κοστίζει. Το πρώτο είναι αρνητικό στην περίπτωση που  θέλεις να αλλάξεις λάστιχο καθώς θα γεμίσεις ζουμιά. Για μένα προσωπικά δεν είναι θέμα, για ορισμένους όμως σοβαρός αποτρεπτικός παράγοντας και γι αυτό πιστεύω ότι έπρεπε να το αναφέρω. Το δεύτερο αρνητικό και πολύ σημαντικό είναι  ότι πρέπει να είσαι προσεκτικός τι λάστιχα με τι ζάντες χρησιμοποιείς. Εάν δεν είναι συμβατά μεταξύ τους θα έχεις μεγάλα προβλήματα με κυριότερο την πιθανότητα να ξεζαντάρει το λάστιχο. Με λίγα λόγια όχι UST με TLR, όχι απλά ελαστικά σε UST τροχούς κ.ο.κ. Αν το προσέξετε όμως θα έχετε το κεφάλι σας ήσυχο. Τέλος αλλά όχι τελευταίο έρχεται το κόστος. Όπως είπαμε και πιο πάνω επειδή τα συστήματα είναι ακριβά, κατασκευάστηκαν πιο φθηνές επιλογές ούτως ώστε να μετατρέψεις απλούς τροχούς και ελαστικά σε tubeless. Oπότε λύθηκε και αυτό το πρόβλημα εν μέρει. Οριστικά όμως το πρόβλημα λύθηκε όταν ο φτωχός ποδηλάτης έβαλε το μυαλό του να δουλέψει. Η λύση που βρήκε λέγεται Ghetto Tubeless. Το γιατί και ποιος το ονόμασε έτσι,αλλά κυρίως ποιος το εφηύρε παραμένει άγνωστο. Το μόνο σίγουρο ότι έσωσε πολλούς ποδηλάτες. Το μόνο που χρειάζεσαι για αυτό το σύστημα είναι μία 20” άρα  σαμπρέλα(κοινή BMX δηλαδή),μία φακαρόλα και το υγρό. Με αυτόν τον τρόπο όλοι οι τροχοί και όλα τα ελαστικά μετατρέπονται σε tubeless και σαν να μην έφτανε αυτό, επιπλέον αποδείχτηκε στα βουνά ως η πιο επιτυχημένη μέθοδος tubeless είτε κάνεις XC είτε DH.

Αυτή ήταν και είναι η ιστορία,η χρήση και η χρησιμότητα του tubeless ελαστικού. Σας έπεισε; Αν όχι εσείς χάνετε.

Χάρης Θεοδωρόπουλος

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *