Λίγα χρόνια έχουν περάσει από τότε που όταν παίρναμε στα βουνά ή πεταλάραμε και μετά πέρναμε τα ποδήλατα στο χέρι στην κατάβαση,είτε σπρώχναμε ανελέητα για να κατέβουμε ένα μονοπάτι. Ο λόγος προφανής.
Τα ποδήλατα βουνού ουσιαστικά διαχωρίζονταν σε XC ή σε Freeride/DH. Βλέποντας η ποδηλατική βιομηχανία ότι υπάρχει κατά κάποιο τρόπο εξειδίκευση και ότι με αυτό τον τρόπο άφηνε έξω μία μεγάλη-και απ’ότι αποδείκτηκε τη μεγαλύτερη-μερίδα πιθανών πελατών, δημιούργησε μία κατηγορία ποδηλάτων και την ονόμασε TRAIL. Με τα ποδήλατα αυτά οι νέοι ποδηλάτες μπορούσαν να βολτάρουν πιο άνετα απο τα XC ποδήλατα, καθώς είχαν πιο ξεκούραστη ή αν θέλετε μη αγωνιστική γεωμετρία. Την ίδια στιγμή οι πιο προχωρημένοι τα χρησιμοποιούσαν γιατί μπορούσαν να ανέβουν ένα μονοπάτι το ίδιο άνετα με τα XC αλλά και να κατέβουν μονοπάτια που μέχρι πρότεινος μόνο με τα DH ποδήλατα μπορούσαν να κατέβουν, όχι απαραίτητα λόγω δυσκολίας του μονοπατιού αλλά κυρίως λόγω της απαγορευτικής γεωμετρίας των XC ποδηλάτων. Δημιουργήθηκε δηλαδή ένα ποδήλατο λίγο απ’όλα και για όλους. Η έκρηξη της αγοράς αυτής ήταν τόσο μεγάλη που το επόμενο βήμα δεν άργησε να γίνει.Τα Trail έγιναν πιο στιβαρά αποκτώντας πιο “κατεβασιάρικα” χαρακτηριστικά, διατηρώντας παράλληλα βάρος και γεωμετρία που επέτρεπαν το άνετο πετάλι. Η νέα αυτή κατηγορία ονομάστηκε ΑLL MOUNTAIN.
Τα ποδήλατα αυτής της κατηγορίας ήταν σαφώς πιο αθλητικά απ’ότι τα trail και όπως ήταν αναμενώμενο τράβηξαν σαν μαγνήτης τους προχωρημένους ποδηλάτες που πλέον μπορούσαν με ένα ποδήλατο να κάνουν τα πάντα.
Έχοντας πλέον τέτοια ποδήλατα στη διάθεσή τους και εμπνευσμένοι ορισμένοι ποδηλάτες απο τους αγώνες μηχανών ENDURO ξεκίνησαν να κάνουν αγώνες ENDURO MTB. Oι πρώτοι βέβαια αγώνες δεν ήταν αγώνες με την έννοια του “αγωνίζεσθε”, αλλά βόλτες συναγωνισμού που αποσκοπούσαν μόνο στη διασκέδαση. Οι αγώνες αυτοί ξεκινούσαν με τα ποδήλατα ανάποδα (κάτι που ακόμα γίνεται σε ορισμένους αγώνες)και τους αναβάτες να τρέχουν για να καβαλήσουν πρώτοι. Οι χώρες που πρωτοξεκίνησε ήταν η Γαλλία,η Ιταλία και η Αγγλία.
Ο πρώτος πραγματικός αγώνας και το πρώτο πρωτάθλημα πραγματοποιήθηκε στη Γαλλία το 2003. Για να γίνει όμως κάτι τέτοιο έπρεπε να τεθούν κάποιοι κανόνες και κυρίως αυτοί που θα καθόριζαν το τι ακριβώς είναι το enduro. To θέμα ήταν όμως ποιος θα έθετε τους κανόνες τη στιγμή που δεν υπήρχε κάποια ποδηλατική αρχή που να αναγνώριζε το άθλημα, το οποίο πρόβλημα υφίσταται ακόμη και σήμερα καθώς ούτε καν η UCI δεν το έχει συμπεριλάβει στα αθλήματα της. Αυτοί που τελικά τους έθεσαν και τους θέτουν είναι ουσιαστικά εταιρείες ή σύλλογοι που διοργανώνουν αγώνες enduro. Εδώ προέκυψε ένα πρόβλημα,το οποίο δεν είναι άλλο απο το γεγονός ότι ο καθένας έβαζε στον αγώνα του τους δικούς του κανόνες ακόμα και σε αγώνες που γίνονται στην ίδια χώρα, αλλά απο διαφορετικό διοργανωτή (π.χ. SuperEnduro και Enduro Cap Italia).
Ευτυχώς όμως όλοι μα όλοι οι μεγάλοι αγώνες έχουν κάποιες κοινές γραμμές και είναι αυτές που καθορίζουν το τι πραγματικά είναι το enduro. Το πρώτο και πιο σημαντικό είναι οτι ο αγώνας αποτελείται απο χρονομετρημένες πίστες (συνήθως 3-5) που ως επι το πλείστον είναι κατηφορικές. Από πίστα σε πίστα ο αναβάτης πάει πεταλάρωντας χωρίς να χρονομετρείται, αλλά με μέγιστο επιτρεπτό χρονικό όριο που μπορεί να κάνει. Το αν θα έχει και πόσο πετάλι χρονομετρημένης διαδρομής έχει ένας αγώνας ποικίλει. Κάποιοι αγώνες δεν έχουν σχεδόν καθόλου πετάλι στις πίστες τους και κάποιοι άλλοι έχουν αρκετό συμπεριλαμβανωμένης και ανηφόρας (π.χ. Oregon Enduro http://oregonenduro.com/).
Οι Γάλλοι στο tribe–events (http://www.tribesportgroup.com/tribeevents/) έχουν θεσπίσει έναν κανόνα που λέει ότι η χρονομετρημένη διαδρομή που απαιτείται να πεταλάρεις, δεν πρέπει να ξεπερνάει το 10-15% της συνολικής διαδρομής.
Το αντίστοιχο για τους Ιταλούς στο SuperEnduro (http://www.superenduromtb.com/) είναι 10%, ενώ στις άλλες χώρες δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Αυτό θεσπίστηκε γιατί στην αρχή το πεταλάρισμα ήταν τόσο πολύ που ευνoούσε κατά πολύ τους αθλητές με καλύτερο καρδιοαναπνευστικό σύστημα και έτσι κατάφεραν να εξισορροπήσουν το αγώνα. Στη κατάβαση ο κανόνας που ακολουθούν είναι ότι τα μονοπάτια πρέπει να είναι μεγάλης διάρκειας κατηγορίας μπλέ ή μαύρης1. Ορισμένοι αγώνες έχουν και μικρές πίστες που κυμαίνονται απο 2 εώς 5 λεπτά 
κατηγορίας διπλού μαύρου ρόμβου, οι οποίοι προφανώς απευθύνονται μόνο σε επίπεδο επαγγελματιών. Ενα άλλο κοινό όλων των αγώνων ανεξαιρέτως αυτή τη φορά είναι ότι το ποδήλατο πρέπει να είναι το ίδιο χωρίς να έχει υποστεί αλλαγές για όσο διαρκεί ο αγώνας. Επιπλέον ο αναβάτης πρέπει να επισκευάσει οποιοδήποτε πρόβλημα προκύψει στο ποδήλατό μόνος του και τέλος πρέπει να έχει επάρκεια νερού και φαγητού καθώς η υδροληψία, ο ανεφοδιασμός με ενέργεια (μπάρες, φρούτα και γενικά οτιδήποτε φαγώσιμο) και η επισκευή του ποδηλάτου από τρίτους επιτρέπεται μόνο στο τέλος συγκεκριμένων διαδρομών. Όλοι όμως οι κανόνες πηγάζουν απο την έννοια ότι το enduro είναι το allmountain στην ακραία του μορφή. Μην μπερδεύεστε όμως με διαδρομές όπως αυτή του MegaAvalance γιατί εκεί έχουμε μία άλλη κατηγορία γνωστή ως Super–D.
Με βάση όλα τα παραπάνω και με δεδομένο πάντα τη διασκέδαση τα Enduro ποδήλατα σήμερα εμφανίζουν τη μεγαλύτερη ποικιλία απο όλες τις άλλες κατηγορίες ορεινής ποδηλασίας έχοντας διαδρομές που κυμαίνονται από 140-160 χιλ και βάρος 13 με 16 κιλά αναλόγως που θέλει ο αναβάτης να δώσει έμφαση, στην ανάβαση δηλαδή ή στην κατάβαση. Το ίδιο ισχύει και για την προστασία καθώς μπορείς να κάνεις μία άνετη endurο διαδρομή που απαιτεί κράνος και επιγονατίδες μόνο για την ασφάλεια, εώς και διαδρομές που επιτάσσουν πλήρη εξάρτηση. Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι δεν υπάρχει λάθος ή σωστή διαδρομή enduro. Μπορείς να κάνεις μία άνετη ανάβαση με κατάβαση που σπάει κόκαλα ή μία ανάβαση που θα σου βγουν οι πνεύμονες σε συνδιασμό με μέτριας δυσκολίας κατάβαση και πάλι να είναι endurο. To μόνο απαραίτητο είναι η διασκέδαση. Χωρίς αυτήν δεν έχεις ούτε διαδρομή, αλλά ούτε και αγώνα enduro.
Aυτά τα ολίγα για την πιο αναπτυσσόμενη κατηγορία ορεινής ποδηλασίας αυτή τη στιγμή και σίγουρα την αγαπημένη πολλών και ακόμη πιο πολλών στο μέλλον, καθώς το τελευταίο μοιάζει να της ανήκει.
Χάρης Θεοδωρόπουλος
Σχόλια συγγραφέα:
1)Τα ποδηλατικά μονοπάτια σύμφωνα με την ΙΜΒΑ (http://www.imba.com/) που έχει το πιο διαδεδομένο σύστημα κατηγοριοποίησης παγκοσμίως,χωρίζονται ανάλογα με το βαθμό δυσκολίας σε 5 κατηγορίες. Αρχίζει απο την πιο εύκολη που είναι η άσπρη διαδρομή και μετά ακολουθούν η πράσινη, η μπλε, ο μαύρος ρόμβος και τέλος ο διπλός μαύρος ρόμβος.